– Renowacja Baszty Gotyckiej była kluczowym elementem transgranicznego projektu „Nowe życie Starego Miasta” realizowanego przez Lublin w partnerstwie z ukraińskim miastem Łuck. Dzięki niemu udało nam się gruntownie poprawić stan techniczny tego cennego zabytku oraz udostępnić go w większym stopniu mieszkańcom i turystom. Jest to wymierny przykład, jak współpraca międzynarodowa miast może stanowić nie tylko impuls do wspólnych działań o charakterze kulturalnym czy społecznym, ale także realizacji projektów inwestycyjnych i infrastrukturalnych. Współpraca transgraniczna daje również większe szanse na pozyskanie środków europejskich na realizację projektów z zakresu ochrony zabytków i dziedzictwa historycznego – mówi Krzysztof Żuk, Prezydent Miasta Lublin.
Baszta Gotycka, zwana również Półokrągłą została objęta kompleksowym programem prac naprawczych zleconych przez Miasto. W ramach prac budowlanych wykonano remont, uzupełnienie i wymianę nawierzchni w otoczeniu zabytku, nową posadzkę we wnętrzu oraz konserwację konstrukcji dachu z wymianą pokrycia przy zachowaniu typu dachówki. Z kolei główny nacisk prac renowacyjno-konserwatorskich położony został na rozwiązanie problemów technicznych obiektu, takich jak jego zawilgocenie czy rozwarstwianie się murów. Prace te miały na celu odsolenie, wzmocnienie struktury cegieł i oczyszczenie murów, wymianę gruntu wewnątrz baszty, konserwację i rekonstrukcję detali kamiennych, otynkowanie gzymsu, a także uzupełnienie ubytków cegieł i spoinowania. Wszystkie prace związane z elementami historycznymi zostały wykonane w oparciu o technologie zalecane w programie prac konserwatorskich. Zabytkowy obiekt otrzymał także nową iluminację w formie 5 lamp ledowych zamontowanych w posadzce, specjalne zabezpieczenia przed ptakami oraz kratę, dzięki której można teraz zajrzeć do wnętrza baszty. Wartość wykonanych robót budowlanych i konserwatorskich wyniosła ponad 850 tys. zł.
Budynek gotyckiej baszty wchodzącej w skład fortyfikacji obronnych, usytuowany na tyłach budynku przy ul. Jezuickiej, zbudowany jest z palonej cegły ceramicznej oraz opoki. Najstarszą informacją na temat samej baszty jest zawarta w księgach miejskich wzmianka z roku 1576 o jej naprawie, co wiązać należy z wielkim pożarem miasta w roku 1575. Baszta przez wieki była wielokrotnie przebudowywana, zmiany te wynikały ze zmiany funkcji obiektu z obronnej na reprezentacyjną. W XVIII wieku ponownie zmienił się sposób użytkowania i baszta stała się niewielką manufakturą, w której wytwarzano świece. Obecna forma architektoniczna Baszty Gotyckiej jest wynikiem prac remontowych z 1994 roku. Budowla ma w przybliżeniu kształt połowy elipsy ściętej od strony północnej, o wysokości 12,5 m do okapu dachu, zaś 21 m do zwieńczenia wieży. Powierzchnia zabudowy obiektu wynosi 35 m2, użytkowa jest o wiele mniejsza i wynosi 12,3 m2. W murach od strony południowej i zachodniej znajduje się 9 historycznych otworów strzelniczych. Baszta Gotycka od 1957 roku wpisana jest do Rejestru Zabytków Województwa Lubelskiego.
W ramach transgranicznego projektu powstała także makieta Lublina z przełomu XVI i XVII wieku wykonana z brązu w skali 1:500. Makieta zostanie ulokowana na cokole kamiennym na placu Łokietka od strony ul. Królewskiej, co pozwoli porównać widok obecny z rekonstrukcją historyczną. Została dostosowana do potrzeb osób z niepełnosprawnościami oraz zawiera opisy w języku polskim, angielskim, niemieckim, ukraińskim i alfabecie Braille'a. Montaż makiety zaplanowano do końca tego tygodnia. Makieta urbanistyczna będzie nowym elementem przestrzeni miasta i kolejną atrakcją turystyczną Lublina.
W ramach działań towarzyszących projektowi, powstaje także 200-stronicowa publikacja naukowa dotycząca historii Baszty Gotyckiej i murów obronnych pt. „Mury miejskie Lublina”. Książka, której druk Miasto zamówiło w nakładzie 500 egz. powinna być gotowa do końca listopada. W ramach projektu odbyła się również druga edycja Festiwalu Legend Lubelskich – wydarzenia, podczas którego jego uczestnicy mogli zapoznać się z mniej lub bardziej znanymi historiami Lublina.
Odnowienie zabytkowych fortyfikacji Łucka i Lublina to główny cel realizowanego wspólnie projektu „Nowe życie starego miasta: rewitalizacja zabytków dziedzictwa historycznego i kulturalnego w Łucku i Lublinie” realizowanego w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Polska-Białoruś-Ukraina 2014-2020. Wartość całkowita projektu to ponad 1,6 mln euro, z czego dofinansowanie z Unii Europejskiej stanowi 90%. Gmina Lublin, jako partner projektu, pozyskała około 527 tys. euro. W Lublinie nowe życie otrzymała Baszta Gotycka, z kolei działania po stronie partnera ukraińskiego – Miasta Łuck – skupiły się wokół renowacji Wieży Czartoryskich z murem obronnym oraz klasztoru Jezuitów.
Komentarze