Projekt realizowany przez Stowarzyszenie Trzy Kropki w ramach programu „Warto być Polakiem”, którego organizatorem jest Samorząd Województwa Lubelskiego.
Celem tego programu jest pielęgnowanie polskości i wartości patriotycznych przez mieszkańców województwa lubelskiego.
Kolejne spotkanie w dniu 18 maja 2022 poświęcone będzie zagładzie Żydów i ratowaniu ich przez polskie rodziny.
Współorganizatorem jest Lubelskie Centrum Konferencyjne, Lubelski Węgiel Bogdanka, Lubelskie Samorządowe Centrum Doskonalenia Nauczycieli, IPN oraz Państwowe Muzeum na Majdanku.
W programie proponujemy:
2 Wystawy
Polacy ratujący Żydów podczas II wojny światowej.
„Wystawa przybliża to zagadnienie, pokazując wybrane aspekty polskiej pomocy zarówno indywidualnej jak i zorganizowanej, podejmowanej na terenie okupowanej Polski, ale również poza jej granicami poprzez polskie władze na uchodźctwie i jako indywidualne inicjatywy polskich dyplomatów. Wystawa przedstawia również szerszy kontekst okupacyjnej rzeczywistości i terroru okupanta, a także represje, które dotknęły osoby zaangażowane w pomoc Żydom. Nie pomija również problemu donosicielstwa i innych działań części Polaków utrudniających udzielanie pomocy.” (IPN)
Tak jakby nas nigdy nie było – Aktion Reinhardt.
„Wystawa została poświęcona jednemu z najbardziej krwawych rozdziałów historii w okresie 1942–1943.Za datę symbolizującą rozpoczęcie akcji eksterminacyjnej uznaje się 16/17 marca 1942 r., gdy do Bełżca przywieziono pierwszy transport Żydów z lubelskiego getta. Plansze pokazują likwidację getta w Lublinie, powstałe specjalnie na potrzeby Aktion "Reinhardt" obozy zagłady w Bełżcu, Sobiborze i Treblince oraz włączone w realizację mordu niemieckie obozy koncentracyjne KL Lublin (Majdanek) i KL Auschwitz.”
2 Filmy
„Polacy na ratunek Żydom. Rodzina Jaroszów.” – reż. Bogna Bender- Motyka
Cykl ten poświęcony ludziom, którzy z narażeniem życia pomagali przetrwać ludności żydowskiej podczas II wojny Światowej.
„Cała rodzina Jaroszów przez okres okupacji pomagała Żydom w getcie w Piaskach. Bardzo często dom i zabudowania gospodarcze rodziny Jaroszów służyły Żydom do ukrycia się podczas łapanek, po których następowały represje oraz wywóz do miejsc zagłady. Jaroszowie otaczali także szczególną opieką żydowską rodzinę Lewinów, wysiedloną z niemieckich terenów - Wolfa Lewina i jego dwie córki Gertrudę i Hanę. Pomagali im w ukrywaniu się, dostarczając żywność i materiały pierwszej potrzeby. Pomagali także ukrywać się Józefowi Honigowi, zaprzyjaźnionemu z rodziną Żydowi z Piask. Za swoją okupacyjną działalność Jaroszowie otrzymali w 2001 r. medal Sprawiedliwych wśród Narodów Świata".
Historię opowiada rodzeństwo śp. Maksymilian Jarosz oraz ostatnia żyjąca z rodziny - Marianna Krasnodębska z d. Jarosz, autorka „Wspomnień o zaginionym świecie żydowskim w Piaskach”.
„Lubelskie Ślady akcji Reinhardt.” – reż. Marek Duda
„Film zrealizowany przez Państwowe Muzeum na Majdanku przybliżający miejsca na terenie Lublina i okolicy, związane z operacją, która pochłonęła blisko dwa miliony Żydów zgładzonych w latach 1942–1943. W Lublinie zlokalizowane były ośrodki terroru i pracy przymusowej, magazyny i bocznice przeładunkowe. A przede wszystkim urzędy, z których niemieccy i austriaccy naziści planowali i koordynowali wymierzone w Żydów zbrodnie. Współczesny wygląd poszczególnych budynków i miejsc jest przyczynkiem do opowieści o ich historii i funkcjach, które nadali im sprawcy akcji „Reinhardt”. Przekaz wzbogacają zdjęcia i materiały archiwalne oraz fragmenty relacji świadków.”
Kpt. Marianna Krasnodębska z d. Jarosz (ur.10 października 1923 r)
„Świadek historii bohatersko uchylający nam drzwi do wolności”
https://www.youtube.com/watch?v=fCeQtip8r_4&t=139s
Pochodzi z rodziny Jaroszów z Piask, która za ratowanie Żydów została odznaczona przez instytut Yad Vashem medalem Sprawiedliwi Wśród Narodów Świata.
Rodzina składająca się z rodziców i ośmiorga dzieci brała czynny udział w ratowaniu swoich żydowskich sąsiadów oraz innych osób chroniących się przed niemieckimi oprawcami.
Siedmioro rodzeństwa w tym 6 braci p. Marianny zaangażowanych było w działania wojenne. Zginęło czterech. Najmłodszy Maksymilian ps. „Mirski” działał w AK a później w WiN w oddziale Antoniego Kopaczewskiego ps. „Lew”. Zmarł 11 maja 2020 r.
Pani Marianna w wieku 16 lat wstąpiła do Związku Walki Zbrojnej, a po jego scaleniu w 1941 roku, do Wojskowej Służby Kobiet Armii Krajowej, pod pseudonimem „Wiochna”.
Pełniła funkcję dowódcy drużyny i łączniczki AK z Żydowską Organizacją Bojową w Piaskach i okolicy, której komendantem by Izaak Kochen ps. „Warszawiak”.
Równolegle uczestniczyła w akcji pomocy więźniom w Dachau, Majdanku, jeńcom, oficerom w oflagach, Żydom w getcie i w okolicy Piask a także uciekinierom ze Wschodu przed eksterminacją UPA. Była jedną z ostatnich łączniczek sierż. Józefa Franczaka ps.”Laluś”.
Po wojnie od czasu powstania Światowego Związku Żołnierzy Armii Krajowej, jest jego aktywnym członkiem, w tym Zarządu Koła Nr. 4, reprezentując je na przeróżnych uroczystościach. Bierze aktywny udział w edukacyjnych spotkaniach z młodzieżą szkół lubelskich oraz wielu uroczystościach patriotycznych.
W uznaniu zasług w strukturach AK podczas okupacji oraz za dokonania społeczne po 1944 roku, odznaczona została między innymi: Krzyżem Armii Krajowej, Krzyżem Partyzanckim, Medalem Wojska Polskiego za Akcję „Burza”, Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem „Pro Memoria”, Medalem „Pro Patria”, Złotą Odznaką Zasłużony dla miasta Lublina, Medalem 700-lecia Miasta Lublin, Sygnetem Niepodległości Festiwalu Filmowego Niepokorni, Niezłomni, Wyklęci oraz statuetką Drzwi do Wolności tego samego Festiwalu, odznaczeniami i dyplomami za pracę społeczną.
Komentarze