Poniżej publikujemy kilka informacji na temat obu wyjątkowych postaci.
Leon Barszczewski (1849-1910) – fotograf, podróżnik, badacz ludów Azji Środkowej. Urodził się w Warszawie 20 lutego 1849 r. Po przedwczesnej śmierci rodziców został wzięty pod rosyjską „opiekę rządową” i wysłany do szkoły kadetów w Kijowie, co zadecydowało o jego dalszym życiu – służbie w armii carskiej Rosji. W latach 1876-1897 przebywał w Samarkandzie, skąd przedsięwziął wyprawy m.in. na terytorium Emiratu Buchary, Chanatów Badachszanu czy Darwazu. Tereny, po których podróżował Leon Barszczewski leżą obecnie w przeważającej części w granicach republik Uzbekistanu i Tadżykistanu, ale także Turkmenistanu, Kirgistanu i Afganistanu. W trakcie wypraw podróżnikowi towarzyszył aparat fotograficzny. Dzięki temu, co utrwalił na szklanych negatywach, możemy dziś podziwiać krajobrazy i architekturę Emiratu Buchary, wizerunki tamtejszej ludności, zobaczyć ich zajęcia i życie codzienne. W kadrze zatrzymał wiele portretów mężczyzn w barwnych strojach, scen rodzajowych oraz unikalne wizerunki kobiet. Na niezbadanych dotychczas terenach był niejednokrotnie pierwszym Europejczykiem widzianym przez tamtejszych mieszkańców. Dzięki swej ciekawości ludzi oraz tolerancji i przyjaznemu nastawieniu wobec miejscowej ludności, szybko zjednywał sobie zaufanie i szacunek tubylców, spisywał miejscowe podania, legendy i wierzenia. Fotografie Leona Barszczewskiego zostały docenione i zauważane – nagrodzono je złotymi medalami na wystawach fotograficznych w 1895 r. w Paryżu (za wizerunki lodowców azjatyckich) oraz w 1901 r. w Warszawie („za widoki i sceny rodzajowe wschodnie”). Bez wątpienia Leona Barszczewskiego można uznać za prekursora fotografii reportażowej. Kolekcja zdjęć podróżnika jest jedyną tego typu w Polsce dokumentacją ikonograficzną terenów Azji Środkowej końca XIX wieku. Ujęte w cudzysłów podpisy do zdjęć, które zobaczymy na wystawie są oryginalnymi zachowanymi komentarzami Leona Barszczewskiego.
Igor Strojecki — autor książki „Utracony świat. Podróże Leona Barszczewskiego po XIX-wiecznej Azji Środkowej”, pasjonat genealogii, publicysta, varsavianista. Z zapałem przywraca pamięć o swoich niezwykłych przodkach, m.in. aktorce Elżbiecie Barszczewskiej, psychologu i wynalazcy Julianie Ochorowiczu oraz pradziadku Leonie Barszczewskim. Jest autorem licznych artykułów o słynnym fotografie Samarkandy, katalogów towarzyszących wystawom oraz obszernego hasła do słownika biograficznego. Jest także autorem i inicjatorem wielu wystaw poświęconych wyżej wspomnianym przodkom, prezentowanych w muzeach i instytucjach kultury w całej Polsce. Często wygłasza prelekcje i udziela wywiadów na temat dokonań swojej rodziny oraz wartości badań genealogicznych. Za swoją społeczną działalność uhonorowany nagrodami (m.in. w roku 2012 otrzymał nagrodę Ludomira Benedyktowicza, a w 2014 „Złoty Liść” Ogólnopolskiego Festiwalu Piosenki Retro im. M. Fogga).
Podczas spotkania można będzie nabyć książkę „Utracony świat. Podróże Leona Barszczewskiego po XIX-wiecznej Azji Środkowej”
* Artykuł Partnera
Komentarze